Myanmar tiến, Việt Nam lùi?
TS. Đoàn Xuân Lộc Gửi cho BBC từ Anh quốc
- 21
tháng 12 2015
Mãi tới cách đây chỉ năm năm Myanmar vẫn còn bị cộng đồng quốc tế
bài xích và được coi là một ‘cừu đen’ (black sheep) – hay một thành viên ‘lạc
loài’ – trong ASEAN, sau khi gia nhập Hiệp hội này năm 1997.
Liên minh châu Âu (EU), Mỹ, Canada và các tổ chức nhân quyền quốc
tế luôn lên án những vi phạm nhân quyền của chính quyền quân sự ở Myanmar.
Thậm chí, lãnh đạo nhiều nước ASEAN có lúc cũng chỉ trích giới
tướng lãnh Myanmar và kêu gọi họ cải thiện nhân quyền, tiến hành dân chủ hóa.
Nhưng với hàng loạt thay đổi, diễn biến tích cực trong những năm
vừa qua – đặc biệt trong đó có cuộc bầu cử tự do, dân chủ hôm 08/11/2015 giúp
phong trào đối lập, Đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) của bà Aung San Suu
Kyi, giành chiến thắng áp đảo và cam kết của quân đội sẽ chuyển giao quyền lực
cho NLD trong những tháng tới – quốc gia này gần như hoàn toàn lột mình.
Nhưng về tự do, dân chủ quốc gia này đã có những bước tiến vượt
bực và đang qua mặt nhiều nước trong khối, trong đó có Thái Lan và Việt Nam –
hai nước có hướng đi gần như trái ngược với Myanmar.
Từng được coi là một nước tương đối dân chủ, kể từ cuộc đảo chính
quân sự vào tháng Năm năm 2014, Thái Lan nằm dưới quyền kiểm soát của tướng
Prayuth Chan-ocha. Đến giờ vẫn chưa rõ khi nào Thái Lan sẽ có bầu cử tự do.
Còn Việt Nam dù tiến hành ‘đổi mới’ cách đây gần đúng 30 năm và
trong suốt ba thập vừa qua những cụm từ như ‘đổi mới tư duy’, ‘đổi mới toàn
diện, triệt để, mạnh mẽ’ hay ‘những thành tựu to lớn của công cuộc đổi mới’ luôn
được các lãnh đạo Việt Nam nhấn mạnh, Việt Nam mới chỉ có một số cải cách và
thành công nhật định trong lĩnh vực kinh tế.
Chưa bằng Myanmar
Myanmar đã vượt trội về mặt dân chủ hóa so với nhiều quốc gia khác cùng trong khối Asean, theo tác giả.
Có thể nói những gì Đảng Cộng sản Việt Nam làm trong 30 năm ‘đổi
mới’ chưa bằng những gì giới tướng lãnh ở Myanmar tiến hành trong gần năm năm
qua.
Mới chỉ cách đây hơn năm năm, tại Hội nghị thượng đỉnh ASEAN ở Hà
Nội, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng được trích dẫn nói rằng trên cương vị chủ tịch
ASEAN, ông đã chuyển tới Myanmar thông điệp của ASEAN là mong muốn quốc gia này
‘tổ chức bầu cử công bằng, dân chủ với sự tham gia của tất cả các đảng phái’.
Nhưng giờ, Myanmar đã có bầu cử tự do. Trong khi đó, Việt Nam
vẫn là quốc gia cộng sản độc đảng, độc đoán, không chấp nhận đa nguyên, đa
đảng, dù bất cứ dười hình thức nào.
Cũng vì điều đó, không có gì ngạc nhiên Việt Nam đã bị Myanmar
vượt qua ở một số khía cạnh, lĩnh vực.
Nếu như họ sẽ chuyển giao quyền lực cho NLD trong những tháng tới
như Tổng thống Thein Sein và một số tướng lãnh khác cam kết, Myanmar dưới quyền
lãnh đạo của NLD chắc chắn sẽ còn bỏ xa một số nước ASEAN – như Thái Lan và
Việt Nam – về tự do, dân chủ, nhân quyền.
Phơi bày độc tài
Đặc biệt càng cởi mở, càng dân chủ hóa, Myanmar càng phơi bày sự
độc đoán, độc tài ở những nước đó.
Vì đường lối cai trị độc tài, hà khắc của chế độ quyền quân phiệt
ở Myanmar trước đây, những vi phạm nhân quyền tại một số nước ASEAN khác ít bị
EU, Mỹ và nhiều nước, tổ chức quốc tế khác để ý, chỉ trích, lên án.
Một cách nào đó, chế độ quân sự ở Myanmar đã trở thành ‘bia đỡ
đạn’ cho một số chính quyền, chế độ khác trong khối ASEAN.
Nhưng ‘tấm bia’ nay không còn, các chỉ trích, lên án quốc tế sẽ
nhắm tới những thành viên ASEAN khác, đặc biệt những nước không tôn trọng dân chủ,
tự do, nhân quyền như Thái Lan và Việt Nam.
Mỹ và EU đã nhiều lần lên tiếng chỉ trích những hành động phi dân
chủ ở Thái Lan và kêu gọi giới tướng lãnh ở đây sớm tổ chức bầu cử tự do, dân
chủ và chuyển giao quyền lực cho chính phủ được dân bầu lên.
Việt Nam cũng bị theo dõi, chỉ trích, lên án nhiều vì những vi
phạm nhân quyền trong thời gian qua.
Chỉ trích nhiều nhất
Chẳng hạn, trong Thông cáo ra ngày 11/12, Văn phòng Cao ủy Liên
hiệp quốc về Nhân quyền nói các vụ tấn công nhắm vào các nhà hoạt động nhân
quyền ở Việt Nam đang ở mức báo động và ‘thúc giục Chính phủ Việt Nam thực hiện
các biện pháp khẩn cấp để đảm bảo an ninh cho tất cả nhà hoạt động nhân quyền’.
Trong mấy ngày qua, EU và nhiều nước thành viên cũng như một số tổ
chức nhân quyền quốc tế như – như Amnesty International và Human Rights Watch –
chỉ trích, lên án việc chính quyền Việt Nam bắt giữ Luật sư Nguyễn Văn Đài.
Nếu tình hình nhân quyền ở Việt Nam không được cải thiện và đặc
biệt những người đấu tranh cho nhân quyền, dân chủ vẫn bị hành hùng hoặc bắt
giữ, Việt Nam sẽ là nước bị quốc tế chỉ trích nhiều nhất trong ASEAN.
Và như thế, cũng giống Myanmar trước đây, Việt Nam có thể sẽ trở
thành một ‘cừu đen’, một thành viên ‘lạc loài’ trong ASEAN.
Điều này sẽ không tốt gì cho vị thế khu vực, quốc tế của Việt Nam
– đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang cần sự ủng hộ của dư luận quốc tế về
những vấn đề lớn như tranh chấp biển đảo với Trung Quốc.
Bài
viết thể hiện văn phong và phản ánh quan điểm riêng của tác giả, một cây viết bình
luận chính trị Việt Nam và quan hệ quốc tế, đang sinh sống ở Anh quốc.
Mỹ chỉ trích vụ bắt giữ luật sư Nguyễn Văn Đài
Luật sư Nguyễn Văn Đài bên ngoài toà án quận
Hoàn Kiếm, Hà Nội, ngày 14/12/2015.REUTERS/Stringer
Hôm qua, 21/12/2015, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tuyên bố
Mỹ rất quan ngại về vụ bắt giữ luật sư Nguyễn Văn Đài, một nhà hoạt động nhân quyền
ở Việt Nam.
Ông Nguyễn Văn Đài đã bị bắt ngày 15/12 vừa qua với tội danh « tuyên
truyền chống Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam », theo
điều 88 bộ Luật Hình sự Việt Nam. Vào tuần trước đó, luật sư Nguyễn Văn Đài đã
bị hành hung sau khi dự một hội thảo về nhân quyền tại tỉnh Nghệ An.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby hôm 21/12 tuyên bố Hoa
Kỳ rất quan ngại về vụ bắt giữ ông Nguyễn Văn Đài, đồng thời kêu gọi Việt Nam
cho công dân của mình được quyền bày tỏ các chính kiến mà không sợ bị trừng
phạt. Nhân dịp này, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ thúc giục Hà Nội trả
tự do vô điều kiện cho toàn bộ tù nhân lương tâm ở Việt Nam. Theo thống kê của
tổ chức nhân quyền Human Rights Watch, chính quyền Việt Nam hiện đang giam giữ
ít nhất 130 tù chính trị.
Về phía Châu Âu, trong bản tuyên bố đưa ngày 17/12/2015, Trưởng
Phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam và các đại sứ của các quốc gia thành
viên Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam cũng đã bày tỏ quan ngại về vụ bắt giữ luật
sư Nguyễn Văn Đài. Đại sứ Liên Hiệp Châu Âu và đại sứ các nước thành viên nhắc
lại rằng quyết định bắt và khởi tố ông Nguyễn Văn Đài «
đặc biệt gây thất vọng », bởi vì nó diễn ra vào đúng ngày Đối thoại
Nhân quyền Liên Hiệp Châu Âu -Việt Nam thường niên được tổ chức tại Hà Nội và
ngay sau chuyến thăm của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tới Bruxelles.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment